Türkiye’de Ev Sahibi ve Kiracı Hakları: Masraflar Kimin Sorumluluğunda?

Türkiye’de milyonlarca kişi ya ev sahibi ya da kiracı konumunda. Ancak taraflar arasında en sık karşılaşılan sorunlardan biri, hangi masrafın kime ait olduğu konusunda yaşanıyor.

Pek çok ev sahibi, yasaları tam bilmeden kiracısından bazı giderleri talep ediyor. Kiracılar ise bu taleplerin yasal olup olmadığını sorgulamadan ödeme yapıyor. Oysa Türk Borçlar Kanunu, bu konuda oldukça açık hükümler içeriyor.

Kiracının sorumluluğundaki masraflar, genellikle kullanımına bağlı olan günlük giderleri kapsar:

• Elektrik, su, doğalgaz faturaları: Tüketim kiracıya ait olduğundan tüm bedeller kiracı tarafından ödenmelidir.
• Aidatın kullanım hizmeti kısmı: Temizlik, güvenlik, kapıcı, ortak alan elektriği gibi kalemler kiracıyı ilgilendirir.
• Küçük onarımlar: Musluk, priz, ampul, duş başlığı gibi küçük tamiratlar kiracının yükümlülüğündedir.
• Kendi kusuruyla oluşan zararlar: Kırılan cam, çizilen parke gibi durumlarda sorumluluk kiracıya aittir.

Ancak birçok ev sahibi, bu listenin dışındaki kalemleri de kiracıdan talep ederek yasal sınırların dışına çıkabiliyor.

EV SAHİPLERİNİN SORUMLULUĞUNDAKİ GİDERLER

Kiracıların ödemek zorunda olmadığı, ev sahibinin karşılaması gereken kalemler ise şunlardır:

• Bina dış cephe tadilatı ve mantolama
• Çatı onarımı ve izolasyon
• Asansörün yenilenmesi veya büyük çaplı bakımı
• Kalorifer kazanı veya ana sistem arızaları
• Binaya ait büyük yapı onarımları ve demirbaş değişiklikleri

Bazı ev sahipleri bu tür büyük bakım masraflarını kiracıya yansıtmaya çalışsa da, bu uygulama yasal değildir.

DEPOZİTO VE SÖZLEŞME: GİZLİ TEHLİKEYE DİKKAT!

Kiracının evde bıraktığı zarar ya da ödenmemiş faturalar, ev sahibinin depozito hakkını doğrudan kullanmasını sağlar. Ancak taraflar arasında net bir kira sözleşmesi yoksa, depozito da sorun haline gelebilir.

Ayrıca sözleşmede belirtilmeyen ve açıkça kiracıya yüklenmeyen masrafların tahsil edilmesi kanunen geçersiz sayılabilir. Bu nedenle hem ev sahipleri hem de kiracılar sözleşme maddelerini dikkatle oluşturmalıdır.

AİDAT GİDERLERİNDE EN SIK YAPILAN HATALAR

Aidat konusu, ev sahibi-kiracı ilişkilerinde en çok kafa karıştıran ve yanlış ödenen kalemlerin başında geliyor. Şu farklara dikkat edilmeli:

• Kiracının ödeyeceği giderler: Güvenlik, temizlik, site içi servis, sosyal tesis kullanımı.
• Ev sahibinin sorumluluğunda olanlar: Asansör yenilemesi, dış cephe boyası, bina güçlendirme, jeneratör alımı gibi büyük harcamalar.

Yani eğer aidat içinde bu tür yapı yenilemeleri varsa, kiracıdan talep edilmesi yasal değildir.

UZMANLAR UYARIYOR: BU DETAYLAR DAVA KONUSU OLABİLİR

Gayrimenkul hukuku uzmanları, özellikle son yıllarda artan dava sayısına dikkat çekiyor. Kira sözleşmesinde belirtilmeyen giderlerin kiracıya yüklenmesi, taraflar arasında ciddi uyuşmazlıklara neden oluyor.

“Kira sözleşmesinde aidatın hangi kısmının kiracıya ait olduğu açıkça yazılmalı. Aksi halde talep edilen birçok ödeme, yasal geçerliliğe sahip değildir. Ayrıca kiracıdan yazılı onay alınmadan kira dışında ek bir ücret talep edilemez” şeklinde açıklama yapılıyor.

BİLMEDEN ÖDENEN HER ÖDEME GERİ ALINABİLİR

Bu konuda bilgi eksikliği nedeniyle yapılan hatalar, sadece cebinizi değil, ilişkileri de zedeleyebilir. Hem ev sahiplerinin hem de kiracıların, hangi masrafın kime ait olduğunu net şekilde öğrenmeleri büyük önem taşıyor.

Unutmayın: Talep edilen her ödeme yasal değildir. Birçok kişi bu hataları yıllardır yapıyor. Ama artık bilmenin zamanı geldi.